Open
Ik hou van de letter O. Omdat hij grafisch zo mooi is, rond, als een donut. Omdat je mond zich naar hem vormt als je hem uitspreekt. Omdat hij van alles kan uitdrukken: verbazing, afschuw, maar ook ontroering. De vorm van de letter blijkt af te stammen van een pictogram van een open oog. Ik heb daar positieve associaties bij: kijken, openheid, openstaan voor dingen. Zelfs het gebaar dat je maakt als je iets goed vindt lijkt erop!
Openheid zal in mijn ogen leiden tot begrip. Als jij het niet deelt, kan de ander niet weten wat jou beweegt. Dit was een van de doelen van mijn boek Mantelzorger der liefde: openhartig zijn over de ziekte van Alzheimer van mijn moeder, over wat het met haar en mij doet. Er gewoon over praten, open en eerlijk. Ik denk dat iedereen daarbij gebaat is.
Het leidt ook tot nieuwe wegen. Ik denk hierbij bijvoorbeeld aan de fase waarin iemand met dementie niet meer een ‘normaal’ gesprek kan voeren. Als je het verbale kader dan los kunt laten, ontdek je dat er ook andere manieren van contact kunnen ontstaan. Dit lukt alleen als je hiervoor openstaat, als je jezelf echt met aandacht afstemt op de ander. Dan blijkt een gesprek ook via klanken of via aanraking te kunnen gaan.
Ik pleit ook voor openheid naar buiten toe: wees gelijk vanaf het begin open naar je omgeving. Deel eerlijk goede en slechte momenten, vertel ook maar gewoon over moeilijke dingen als incontinentie etc. Het is al moeilijk genoeg allemaal en het komt gewoon door de ziekte. Dat je daarover praat wil niet zeggen dat je niet loyaal bent. Het is geen kwestie van ‘de vuile was buitenhangen’ of zielig doen.
Omarmen
Laat je gevoel (angst of woede) er gewoon zijn. Of in de woorden van Berthold Gunster van ‘Omdenken’: ‘zeg er ‘ja’ tegen!’. Omarm het. Dat geldt voor veel dingen:
- Je kunt spreken in het openbaar terwijl je nerveus bent.
- Je kunt autorijden mét rijangst.
- Je kunt een onderneming beginnen terwijl je bang bent om failliet te gaan.
- Je kunt lief zijn voor je dierbare, terwijl je bang bent voor de toekomst.
Het kost tijd. Neem die dan maar.
Letterlijk omarmen vind ik ook een goed idee. Mensen met dementie worden vaak vooral functioneel aangeraakt, met wassen, met aankleden. Maar iedereen knapt toch op van een knuffel op zijn tijd?
Oproep
Naast deze oproep tot meer aanraken, wil ik ook nog graag een andere doen. Die is eigenlijk gericht aan niet-mantelzorgers en bedoeld om degenen die zorgen voor hun dierbare te ondersteunen. Het is niet ingewikkeld, zelfs vrij simpel eigenlijk, maar het kan echt veel betekenen: ga eens mee met een mantelzorger. Gewoon mee op bezoek naar de persoon met dementie. Samen koffiedrinken, een praatje maken. Zien en voelen wat er gebeurt, wat dit proces met iedereen doet.
Veel mensen draaien hiervoor weg: ze hebben geen tijd, zijn te druk. Of misschien durven ze niet? Veel van de vrienden van mijn ouders informeren wel bij mijn vader naar mijn moeder, maar ze komen niet (meer) en dat doet ons verdriet.
In de loop der jaren hebben drie van mijn vriendinnen mij voorgesteld om eens mee te gaan naar het verpleeghuis waar mijn moeder woont. Ze hebben ervaren hoe het daar gaat. Hoe mijn moeder nu is, hoe ze eruit ziet, hoe ze zich nu gedraagt. Soms waren ze geschokt en verdrietig om wat er allemaal veranderd is, maar gelukkig werd er ook wel gelachen.
En het deed mij zo goed! De oprechte interesse in mijn moeder en in mij in deze rol. Nu kunnen we er samen op een andere manier dan daarvoor over praten. Ze kunnen nu veel beter invoelen wat het betekent. Het bracht begrip en dankbaarheid, aan beide kanten. Dus kom op als je je aangesproken voelt, hup, maak die afspraak!
Met Mantelzorger der liefde-groet,
Ingrid Keestra
p.s. Geïnspireerd door het audioboek dat er door Passend Lezen van Mantelzorger der liefde gemaakt is, heb ik er deze keer ook een filmpje bij gemaakt, waarin ik hem voorlees:
Leave a Reply