“Life is what happens to you, while you’re busy making other plans”.
John Lennon had het mooi goed. Soms gebeuren er zomaar ineens dingen die heel ingrijpend zijn in je leven. Jouw dierbare wordt ziek en jij staat opeens voor die zorgtaak. Er zijn veel fases die je dan als mantelzorger samen met je dierbare doorloopt: ongerustheid, ontkenning, boosheid (waarom?), verdriet. Verder moet je veel praktische zaken regelen als dingen niet meer lukken. Je krijgt te maken met artsen en instanties en moet moeilijke keuzes maken. Vaak ben je zo bezig met al deze praktische zaken dat he nauwelijks tijd neemt voor je emoties. En daarmee doe je jezelf te kort.
Improviseren wordt dan een noodzaak
Zowel om je emoties een plaats te geven als in het contact met je dierbare. Het woord ‘improvisatie stamt uit het Latijn, met als betekenis ‘onvoorzien’. Nou, dat is het zeker! Aan alle kanten. Je hebt geen leidraad, maar je moet verder.
Wat mij hielp, in het verwerken van boosheid en verdriet was dit: huilen, schreeuwen of zingen. (Of wat ook maar voor jou werkt om je gevoel te uiten). Onderdruk je emoties niet. Laat maar stromen die tranen. Opkroppen is alleen maar stress-verhogend. De eerste periode nadat mijn moeder gediagnosticeerd was met alzheimer huilde ik steevast als ik in de auto terugreed van een bezoek aan mijn ouders. Want het deed zoveel pijn dat mijn moeder allerlei simpele dingen als koffie zetten niet meer kon, dat ze maar wat zei als ik iets vroeg, dat ze achterdochtig was als ik met mijn vader of zus praatte.
Voor mij werkte het dat ik mezelf toestond dat half uur tussen onze woonplaatsen in de auto het verdriet gewoon te mogen voelen. Soms schreeuwde ik hard, sloeg op het stuur uit woede en onmacht! Vaker nog huilde ik dikke tranen om mijn moeder die steeds minder mijn vertrouwde moeder was. Als ik dan moe-gehuild thuiskwam was ik wel weer in staat om gewoon de dagelijkse dingen te doen, plezier te hebben in werken en mijn gezin.
Ook leerde ik improviseren in het contact met mijn moeder. In het begin had ik de neiging om mijn moeder steeds te verbeteren als ze iets zei wat niet klopte. Maar omdat ze daar alleen maar onrustig en verdrietig van werd, ben ik daarmee gestopt. Ik leerde accepteren dat tegen haar liegen of halve waarheden vertellen soms beter werkte. Voel je daar niet schuldig over. Ook als je dierbare met alzheimer gekke verhalen vertelt of dingen zegt die echt niet kloppen heeft het weinig zin om daar tegenin te gaan. De hele tijd gecorrigeerd worden is voor niemand leuk en kan mensen opstandig en onrustig maken.
Bekend voorbeeld hierin is dat mensen met dementie zeggen dat ze naar hun ouders toe gaan. Om dan te melden dat dat echt niet kan omdat die al járen dood zijn is van weinig nut en brengt vooral verdriet. En zo’n gevoel blijft vaak langer hangen dan het gesprekje…
Toen ik eens samen met mijn moeder naar de tv keek waar Job Cohen als burgemeester van Amsterdam op het journaal te zien was, was zij er bijvoorbeeld helemaal van overtuigd dat die de dag ervoor bij haar thuis koffie gedronken had. Dat was onzin, ze had de beste man nog nooit ontmoet, maar ik ben meegegaan in haar verhaal. Zo blijft er een gezellige dialoog gaande in plaats van dat er een nare ruzie-achtige sfeer ontstaat.
Improviseer jezelf de zomer door, probeer het maar!
Mantelzorger der liefde-groet,
Ingrid Keestra
Leave a Reply